نوبت دهی
متن مورد نظر خود را جستجو کنید
  • تاریخ انتشار : 1404/04/28 - 10:03
  • تعداد بازدید کنندگان خبر : 489
  • زمان مطالعه : 10 دقیقه

تغذیه در پیوند کلیه

پس از پیوند کلیه رژیم غذایی نقش مهمی در بهبودی شما دارد. در صورتی کـه شما قبل از پیوند، تحت درمان با دیالیز بوده اید، به راحتی متوجه می شوید کـه عایت رژیم غذایی پس از پیوند بسیار راحت تر است. در واقع یکی از فـوایـد بزرگ یک پیوند کلیه ی موفقیت آمیز این است که شما می توانید از تنوع غذایی بیشتری لذت ببرید

 در خصوص رژیم غذایی پس از پیوند رعایت نکات زیر در سلامـت و بهبودی شما بسیار موثر می باشد:

  •  بھداشت غذایی :

  • پس از پیوند کلیه و بخصوص در مراحل اولیه بعد از پیوند یعنی زمانی که داروهای پیوندی به میزان بالا دریافت می شود، اجتناب از مصرف غذاهایی که موجب مسمومیت شود بسیار مهم است
  •  برای مثال:

  • پنیر شیر ماست و غیر و دیگر لبنیات غیرپاستوریزه
  • غذاهای حاوی تخم مرغ خام مانند سس مایونز
  • گوشت ماهی و صدف نیم پز
  • سبزیجات و میوه های آلوده
  • غذاهای مانده که در شرایط غیر بهداشتی و خارج از یخچال مانده باشد.
  • غذاهای رستورانهای بین راهی که از سلامت آنها اطمینان ندارید. مسمومیت در بعضی افراد علامتی ندارد. مسمومیت می تواند سبب علائم شبه آنفولانزا مانند تب سردرد، اسهال و گلودرد شود. مشکلات جدی تری ممکن است در صورت انتشار عفونت در بدن رخ دهد
  •  در مورد بھداشت مواد غذایی به نکات زیر توجه نمائید:

  • همواره دستهای خود را قبل از غذا با آب و صابون بشویید و خشک کنید.
  • لوازم و ظروف آشپزخانه را با آب داغ و مایع ظرفشوئی بشوئید و خشک کنید. به خصوص پس از تماس این ظروف با گوشت مرغ و ماهی خام.
  • میوه ها و سبزیجات مصرفی بیمار کاملا سالم و شسته شده باشند..
  • برگ های بیرونی سبزیجات برگی مانند کاهو را جدا کنید و کنار بگذارید و برگ های داخلی را جداگانه بشوئید و مصرف کنید.
  •  گوشت را در طبقات پائین تر نسبت به دیگر موادغذایی در یخچال یا فریزر قرار دهید.
  • غذاهای خام و پخته شده را از هم جدا نگهدارید.
  • غذاهای فاسد شدنی را هر چه سریعتر در یخچال قرار دهید.
  • برای قرار دادن غذاهای پخته شده دریخچال منتظر خنک شدن آن دربیرون از یخچال نباشید و به محض اینکه بخار غذا از بین رفت آن را دریخچال قرار دهید.
  • اجازه دهید یخ مواد غذایی در یخچال یا ماکروفر باز شود نه در دمای اتاق.
  • تخم مرغ را در یخچال نگهدارید و به صورت عسلی یا نیم پز مصرف نشود.
  • غذاها را تا جایی که بخار گرم از آن خارج شود، گرم کنید ) دمای بیش از  60درجه.(
  • از تازه بودن غذا مطمئن شوید.
  • از غذا های مانده استفاده نکنید.
  • فرآورده های گوشتی به طور کامل پخته شده و از مصرف محصولات گوشتی خام یا نپخته اجتناب شود.
  • محصولات لبنی به صورت پاستوریزه استفاده گردد
  •  تغذیه پس از پیوند:

  • شاید لازم باشد در روزهای اول بعد از پیوند، محدودیتهای قبلی رژیم غذایی را تا شروع عملکرد مناسب کلیه پیوندی ادامه دهید.
  • به طور کلی مواد غذایی شامل 5دسته ی کلی:

پروتئین ها، چربی ها قندها، مواد معدنی و ویتامینها می باشد، که در یک رژیم غذایی سالم هر کدام از این دسته ها به اندازه ای که نیازهای بدن را برآورده کند باید وجود داشته باشد.

  • پروتئین ها:

  • پروتئین در گوشت، لبنیات، سویا، نان، غلات و ... وجود دارد. پروتئین گوشت دارای ارزش غذایی بالاتری می باشد.در 6هفته ی اول پس از پیوند مصرف پروتئین، جهت کمک به بهبود زخم و پیشگیری از کاهش توده عضلانی بدن که به دنبال مصرف داروهای کاهنده ی سیستم ایمنی ایجاد می شود، بسیار مهم است.البته اگر کلیه ی پیوندی عملکرد کافی نداشته باشد و نتواند مواد سمی ناشی از سوخت وساز پروتئین ها را دفع کند، ممکن است محدودیت مصرف پروتئین لازم باشد و رژیم غذایی کم پروتئین مصرف نمائید
  • چربی ها:

  •  چربی ها منابع انرژی در بدن انسان هستند. انرژی در بدن به صورت چربی ذخیره می شود. چربی ها، همچنین در رشد و تکامل بدن نقش به سزایی دارند.چربی ها دارای انواع مختلفی هستند که برخی از آنان از طریق مصرف غذا و برخی دیگر در بدن انسان تولید می شوند.کلسترول و تری گلیسیرید دو نوع از این چربی ها هستند.کلسترول نوعی چربی است که در خون به طور طبیعی وجود دارد. بدن ما به اندازه نیاز طبیعی خود کلسترول تولید می کند. کلسترول از طریق غذا نیز می تواند برای بدن تامین شود.داروهای پیوند، می توانند باعث عدم تعادل کلسترول و افزایش میزان کلسترول خون شوند. اگر کلسترول خون در بلند مدت بالاتر از حد طبیعی باشد، می تواند منجر به بیماریهای قلبی عروقی شود.همه ی انواع چربیها در میزان انرژی برابر هستند؛ اما روغنهای مایع و گیاهی مانند روغن آفتابگردان روغن زیتون و... به طور کلی بهتر از روغنهای حیوانی مانند کره دنبه، پیه و... هستند.مصرف بیش از حد چربی ها به دلیل دارا بودن انرژی زیاد باعث افزایش وزن و چاقی نیز می شود که خود این عوارض مشکلات زیادی برای بدن و کلیه پیوندی ایجاد می کند 
  • قندها:

  • قندها نیز باید برای تامین انرژی مورد نیاز بدن مصرف شوند. قندها دارای انواع ساده و پیچیده یا مرکب می باشند.قندهای ساده مانند: شکر و قند بلافاصله پس از مصرف در بدن تبدیل به انرژی می شوند.قندهای مرکب یا پیچیده مانند مواد نشاسته ای از جمله سیب زمینی انواع نان برنج و ...به تدریج پس از مصرف جذب می شوند و به انرژی تبدیل می شوند.همچنین با افزایش مصرف قندها بدن قند اضافی را به صورت چربی در خود ذخیره می کند و باعث اضافه وزن می شود.پس از پیوند کلیه به دلیل مصرف داروهای پیوند ممکن است قند خون شما بالا رود و در مواقعی دیابت )مرض قند( ایجاد شود. اگر دچار دیابت شدید؛ بسیار مهم است که سطح قند خون را در حد طبیعی نگه دارید. برای رسیدن به اینهدف، سعی نمایید از رژیم غذایی منظم در حجم کم و دفعات زیاد) مثلا به جای 3وعده، 5وعده در شبانه روز( استفاده کنید. وعده ای را حذف نکنید و ازمصرف یکباره ی مقدار زیادی مواد قندی مانند نوشابه های حاوی شکر، کیک و شیرینی بپرهیزید
  •  برای کمک به کنترل قند خون موارد زیر کمک کننده می باشد:

  •  غذا را در فواصل زمانی منظم میل کنید. هیچ وعده غذایی را حذف نکنید.
  • از قندهای دارای فیبر بالا مثل میوه ها و سبزیجات استفاده نمائید.
  • از خوردن غذاهای دارای قندهای ساده به میزان زیاد مانند آب میوه ها، شیرینی، بیسکویت، کیک و آب نبات خودداری کنید.
  • نان های تهیه شده از آرد کامل مانند سنگک، از نان های سفید مانند لواش و باکت بهتر می باشند 
  •  مواد معدنی:

  • مواد و املاح معدنی در کارکرد قسمتهای مختلف بدن نقش حیاتی دارند. برای عملکرد مناسب هر کدام از این مواد، لازم است به میزان مشخصی در خون وجود داشته باشند. عناصری مانند سدیم پتاسیم، فسفر، کلسیم و از جمله این مواد هستند. تنظیم این مواد در بدن عمدتا به وسیله کلیه صورت می گیرد و به همین دلیل در نارسایی کلیه، تعادل این مواد در خون مختل می شود.در هفته های اول پس از پیوند نیز ممکن است میزان مواد معدنی در خون شما دچار تغییر شود که این موارد با انجام آزمایشات مشخص می شود. بنابراینانجام آزمایشات منظم پس از پیوند بسیار ضروری است
  •  منیزیوم:

  • منابع غنی منیزیوم شامل موارد زیر می باشد:
  • سبزیجات، برگ، سبز مانند؛ اسفناج، کلم بروکلی، نخود فرنگی، کاهو و مارچوبه.
  • سبزی خوردن، مغزها، دانه ها و شیر سویا
  • غذاهای دریایی و ماهی 
  •  فسفر:

  • در غذاهای پروتئینی مانند گوشت، لبنیات، مغزها و دانه ها وجود دارد. منابع غنی فسفر عبارتند از:
  • پنیر، ماست، شیر، شیر سویا و بستنی
  • گندم، جو و ماکارونی
  • گوشت، مرغ، تخم مرغ و ماهی 
  •  پتاسیم:

  • پس از پیوند معمولاً محدودیت پتاسیم لازم نیست؛ اما در صورتی که در آزمایشات، پتاسیم شما بالاتر از حد طبیعی باشد، لازم است مصرف پتاسیم را مانند قبل محدود نمائید. پتاسیم عمدتاً در میوه ها و سبزیجات و لبنیات وجود دارد
  •  در جدول زیر مواد دارای مقادیر مختلف پتاسیم آورده شده است:

 

  • نمک (سدیم):

  •  به صورت طبیعی مقدار کافی نمک در غذاهای مختلف وجود دارد، که نیازهای بدن را به نمک تامین می کند و نیازی به افزودن نمک به غذا وجود ندارد.کاهش نمک مصرفی می تواند در بیمارانِ دچارِ فشارِ خونِ بالا، نقش مهمی در کاهش فشارخون و تعادل مایعات بدن داشته باشد.
  • از مصرف غذاهای شور خودداری کنید و هنگام غذا خوردن به غذا نمکاضافه نکنید.
  •  سعی کنید نمکدان را از سفره خود حذف نمائید

 

  • کلسیم:

  •  را از سفره خود حذف نمم و پوکی استخوان در بیماران دچار نارسایی کلیه حتی پس از پیوند نیز شایع است. بنابراین استفاده از غذاهای غنی از کلسیم در غذای روزانه برای بیماران بسیار مفید است
  • منابع غنی از کلسیم عبارتند از:

  • لبنیات مانند شیر، پنیر و ماست (کم چرب)
  • ماهی های استخوانی مانند ماهی آزاد و ساردین
  • سبزیجات برگ سبز مانند بروکلی
  • میوه های خشک شده، مغزها و دانه ها کلسیم لبنیات کم چرب و پرچرب با هم برابر است با توجه به لزوم پیشگیری از اضافه وزن و سلامت قلب و عروق، استفاده از لبنیات کم چرب توصیه می شود
  • ویتامین ها :

بیماران پیوند کلیه بیشتر در معرض خطر پوکی استخوان و شکستگیهستند.ویتامین  Dو کلسیم مکمل، خطر پوکی و شکستگی استخوان را کاهشمی دهد.قرار گرفتن در معرض نور خورشید، عامل اصلی تولید ویتامین  Dدر بدنماست.

  •  اما بیماران پیوندی باید از قرار گرفتن در معرض خورشید خودداری کنند.
  •  در عوض استفاده از رژیم غذایی حاوی ویتامین  Dتوصیه می شود.
  • روغن ماهی، تخم مرغ و جگر منابع غنی ویتامین  Dمی باشند.
  • ضمناً داروی روکالترول نیز که در برخی بیماران تجویز می شود به عنوان  جایگزین ویتامین  D
  •  مایعات:

  • پس از پیوند لازم است به منظور کمک به کلیه، در تصفیه مواد زائد مصرف مایعات افزایش یابد.
  • در روزهای اول پس از پیوند با توجه به عملکرد کلیه پیوندی، میزان مصرف مایعات توسط پرستاران بخش پیوند تنظیم می شود.
  • در روزهای بعد، میزان مصرف مایعات شما، در شبانه روز بستگی به میزان ادرار تولید شده، توسط کلیه پیوندی دارد.
  • به عنوان یک فرمول کلی مصرف مایعات باید حدود  500تا  700میلی لیتر بیشتر از میزان ادرار تولید شده باشددر زمان بستری لازم است میزان جذب و دفع مایعات به دقت ثبت شود و شما باید میزان مایعات مصرفی و دفع خود را یادداشت نمائید و به پرستاران اطلاع دهید.
  •  همچنین لازم است هر روز صبح خود را با همان لباس همیشگی و در شرایطمشابه روزهای پیش، وزن کنید. وزن شما نسبت به روز گذشته معیار مناسبی برای افزایش یا کاهش مایعات بدن می باشد
  • تغذیه در بلند مدت:

  • شما بعد از پیوند می توانید از تنوع غذایی بیشتری لذت ببرید. البته به منظور پیشگیری از اضافه وزن، برخی از غذاها را نباید به میزان زیاد مصرف نمائید. شما باید غذایی متعادل شامل؛ قندهای نشاسته ای، میوه ها، سبزیجات، لبنیات و گوشت مصرف نمائید.به منظور اطمینان از عملکرد پایدار و مناسب کلیه پیوندی و کاهش خطر ایجاد دیابت، چاقی و بیماریهای قلبی داشتن یک سبک زندگی سالم بسیار مهم می باشد. اضافه وزن یکی از مشکلات برخی از بیماران پس از پیوند می باشد. اشتهای بیماران به دنبال مصرف داروها مانند پردنیزولون و نیز احساس بهبودی پس از پیوند زیاد می شود. در هفته های اول این اضافه وزن می تواند به دلیل احتباس مایعات در بدن باشد در بلند مدت اضافه وزن باید با استفاده از رژیم غذایی متعادل و سالم و ورزش منظم به حداقل برسد 
  •  برای پیشگیری از اضافه وزن زیاد پس از پیوند، بسیار مهم است که:

  • مصرف غذاهای دارای شکر و چربی بالا شامل غذاهای زیر را محدود کنید: نوشابه و آب میوه های حاوی شکر، شیرینی، شکلات، بیسکویت و کیک، شکر، عسل، مربا، کره، مارگارین و روغن ها و لبنیات پرچرب.اگر شما اضافه وزن دارید باید 5تا 10درصد وزن خود را به تدریج کم کنید تا خطر بیماری های دیگر کاهش یابد.نمودار زیر که نمودار وزن به ازای قد می باشد راهنمایی جهت مشخص شدن وزن قابل قبول برای شما می باشد. وزن خود را در کنار نمودار و قدتان را در قسمت پائین نمودار پیدا کنید. اگر وزن شما از وزن سالم بالاتر باشد. اضافه وزن دارید یک متخصص تغذیه می تواند در تعیین یک رژیم غذایی برای داشتن وزن مناسب به شما کمک کند 
  • کد خبر : 301275
کلمات کلیدی
علیرضا براتی
تهیه کننده:

علیرضا براتی

فایل ها

0 نظر برای این مطلب وجود دارد

ارسال نظر

نظر خود را وارد نمایید:

متن درون تصویر را در جعبه متن زیر وارد نمائید *
تنظیمات پس زمینه