نارسایی مزمن کلیه CKD چیست؟

ﻧﺎرﺳﺎیی ﻣﺰﻣﻦ ﻛﻠﻴﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺺ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﭘﻴﺸﺮوﻧﺪه ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﻠﻴﻪ ﮔﻔﺘﻪ می ﺷﻮد. ﻧﺎرﺳﺎیی ﻣﺰﻣﻦ ﻛﻠﻴﻪ ﺑﻪ آرامی رخ داده و در ﻣﺮاﺣﻞ اول ﻋﻼﺋﻢ کمی دارد . ﺑﺴﻴﺎرى از اﻓﺮاد ﺗﺎ زﻣﺎنی ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﻠﻴﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﺘﺮ از 0.25 ﺣﺪ ﻧﺮﻣﺎل ﺑﺮﺳﺪ از ﺑﻴﻤﺎرى ﺧﻮد اﻃﻼع ﻧﺪارﻧﺪ. در زﻣﺎنی ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎرى ﺑﻪ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﻛﺎﻣﻞ ﻛﻠﻴﻪ ﻫﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد، اﻧﺠﺎم دﻳﺎﻟﻴﺰ و ﻳﺎ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻛﻠﻴﻪ ﺑﺮاى ﺑﻴﻤﺎر ﺿﺮورت ﭘﻴﺪا میﻛﻨﺪ.

دلایل ایجاد نارسایی مزمن کلیه

• ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺑﺎﻻ
• دیابت
• ﺳﻨﮓ ﻛﻠﻴﻪ
• ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎى ادرارى ﻣﻜﺮر
• ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻓﺎﻣﻴﻠﻲ
• ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﺼﺮف داروﻫﺎى ﺿﺪ درد ﺑﻪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﻲ
• ﻛﻠﻴﻪ ى ﭘﻠﻲ ﻛﻴﺴﺘﻴﻚ ﻣﺎدرزادى
• ﮔﻠﻮﻣﺮوﻧﻔﺮﻳﺖ
• ﻋﻮاﻣﻞ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ

ﻋﻼﺋﻢ ﻧﺎرﺳﺎیی ﻣﺰﻣﻦ ﻛﻠﻴﻪ:

ﺑﻪ ﻃﻮر کلی ﻧﺎرﺳﺎیی ﻛﻠﻴﻪ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎیی اﺣﺘﻘﺎنی ﻗﻠﺐ، اﺳﺘﺨـﻮان ﻫﺎى ﺿﻌﻴﻒ، زﺧﻢ ﻣﻌﺪه و ﺻﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻋﺼـﺎب ﻣـﺮﻛـﺰى ﻣﻨﺠﺮ میﺷﻮد. ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﻋﻼﺋﻢ زﻣﺎنی ﺑﺮوز میﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺻﺪﻣﺎت ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ اﺳﺖ. اﻳﻦ ﻋﻼﺋﻢ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:

• ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺑﺎﻻ
• ﻛﺎﻫﺶ وزن ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻴﻪ
• ﻛﻢ ﺧﻮنی و تنگی ﻧﻔﺲ
• ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ
• ﻛﺎﻫﺶ اﺷﺘﻬﺎ
• ﺿﻌﻒ و خستگی
• ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد ذهنی
• ورم اﻧﺪام ﻫﺎ و اﻧﻘﺒﺎﺿﺎت ﻋﻀﻼنی
• ﺧﻮﻧﺮﻳﺰى دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش
• ﻟﻜﻪ ﻫﺎى زرد ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻗﻬﻮه اى ﺑﺮ روى ﭘﻮﺳﺖ و ﺧﺎرش دائمی
• اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻮاب
• ﺳﺮدرد ﺑﺪون ﻋﻠﺖ

روش ﻫﺎى ﺗﺸﺨﻴﺺ:

• ﺑﺎ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮى ﻣﻮاد زاﺋﺪ ﺧﻮن ﻧﻈﻴﺮ اوره، ﻛﺮاﺗﻴﻨﻴﻦ در ﺧﻮن و ادرار میﺗﻮان ﻧﺎرﺳﺎیی ﺣﺎد ﻳﺎ ﻣﺰﻣﻦ ﻛﻠﻴﻮى را ﺗﺸﺨﻴﺺ داد.
• روش ﻫﺎى دﻳﮕﺮ تشخیصی ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: ﺳﻮﻧﻮﮔﺮافی، سی تی اﺳﻜﻦ، ام ار اى.
• ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮدارى از ﻛﻠﻴﻪ ﻫﺎ.
• در ﺻﻮرت وﺟﻮد دﻳﺎﺑﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺤﺘﻮاى ادرار از ﻧﻈﺮ وﺟﻮد ﭘﺮوﺗﺌـﻴـﻦ ﭼﻚ ﺷﻮد.اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺟﻬﺖ ﻏﺮﺑﺎﻟﮕﺮى و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟـﻴـﻪ اﺧﺘﻼل در ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﻠﻴﻪ میﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ.

روش ﻫﺎى ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى از ﻧﺎرﺳﺎیی ﻛﻠﻴﻪ:

• از ﻣﺼﺮف اﻟﻜﻞ و ﺳﻴﮕﺎر ﺧﻮددارى ﻛﻨﻴﺪ.
• سعی ﻛﻨﻴﺪ ﺑﺎ ﻣﻮادى ﻧﻈﻴﺮ ﻓﻠﺰات ﺳﻨﮕﻴﻦ، ﺣﻼل ﻫﺎ ﻳـﺎ ﺳـﺎﻳﺮ ﻣـﻮاد ﺳﻤﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﺗﻤﺎس داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ.
• از ﻣﺼﺮف داروﻫﺎى ﺿﺪ درد و آنتی ﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ﺑﺪون ﺗﻮﺻـﻴﻪ ﭘﺰﺷـﻚ ﺧﻮددارى ﻛﻨﻴﺪ.
• در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﺑﻴﻤﺎرى ﻣﺰﻣﻦ ﺣﺘﻤﺎ ﺑﻄﻮر دﻗﻴﻖ ﺑـﻪ ﺗﻮﺻـﻴﻪ ﻫـﺎى ﭘﺰﺷﻚ ﺧﻮد ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻴﺪ.
• اﮔﺮ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎیی ﻣﺰﻣﻦ ﻛﻠﻴﻪ ﻫﺴﺘﻴﺪ وﻗﺼﺪ ﺑﺎردارى دارﻳﺪ ﺣﺘﻤـﺎ ﺑﺎ ﭘﺰﺷﻚ ﺧﻮد ﻣﺸﻮرت ﻛﻨﻴﺪ و اﮔﺮ ﺑﺎردار ﻫﺴﺘﻴﺪ ﺣﺘﻤﺎ ﺗﺤﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻫﺎى وﻳﮋه ﭘﺰﺷﻚ ﺧﻮد ﺑﺎﺷﻴﺪ.
• ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻛﺎفی آب ﺑﻨﻮﺷﻴﺪ.

اگر به دیابت، فشار خون بالا، سابقه خانوادگی نارسایی کلیه و کلیه پلی کیستیک مادر زادی مبتلا هستید هر چند وقت یکبار جهت پیگیری و کنترل بیماری به پزشک مراجعه کنید مخصوصا:

• اﮔﺮﺳﻮﻧﺪ ادرارى دائمی دارﻳﺪ.
• اﮔﺮ از داروﻫﺎى ﻣﺴﻜﻦ ﻣﺜﻞ اﻳﺒﻮﺑﺮوﻓﻦ ، اﺳﺘﺎﻣﻴﻨﻮﻓﻦ، دﻳﻜﻠﻮﻓﻨﺎک ﻳﺎ ﻧﺎﭘﺮوﻛﺴﻦ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻳﻚ ﻣﺎه ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻫﻢ اﺳﺘﻔﺎده میﻛﻨﻴﺪ.
• اﮔﺮ داروﻫﺎى ﺿﺪ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﻣﺜﻞ ﻛﺎﭘﺘﻮﭘﺮﻳﻞ، ﻟﻮزارﺗﺎن، اﻧﺎﻻﭘﺮﻳـﻞ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﻣﺎه ﻣﺼﺮف میﻛﻨﻴﺪ.
• در ﺻﻮرتی ﻛﻪ ﺑﻪ رﻣﺎﺗﻴﺴﻢ مفصلی، ﺳﺎﻳﻴﺪگی ﻣﻔﺎﺻـﻞ و ﻳـﺎ ﺳـﺎﻳﺮ ﺑﻴﻤﺎرى ﻫﺎى ﺧﻮد ایمنی ﻣﺒﺘﻼ ﻫﺴﺘﻴﺪ.
• در ﺻﻮرتی ﻛﻪ دﭼﺎر ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻧﺨﺎعی و ﻳﺎ داراى ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺳـﻜﺘﻪ ﻣﻐـﺰى ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ از ﻛﺎر اﻓﺘﺎدگی ﺷﻤﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ.
• در درﻣﺎن اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎرى ﻋﻼوه ﺑﺮ دارو درﻣﺎنی، ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻫﺎى ﺗﻐﺬﻳﻪ اى و رژﻳﻢ ﻏﺬایی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﻢ ﺿﺮورى اﺳﺖ.

ﻫﺪف از رژﻳﻢ درﻣﺎنی در اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﻣﻮاد زاﺋﺪ در ﺧﻮن، ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى از ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻋﻀﻼنی از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻏﻴﺮ پروتئینی، ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى از ﺑﺮوز ادم در ﺑﻴﻤﺎر و ﻛﻨﺘﺮل ﻓـﺸﺎر ﺧـﻮن از راه ﻛﻨـﺘﺮل ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺮف ﻧﻤﻚ و ﻣﺎﻳﻌﺎت درﻳﺎفتی، ﺣﻔﻆ ﺗﻌﺎدل ﺳﺪﻳﻢ، ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ و درﻣﺎن ﻛﻢ ﺧﻮنی، ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى از ﺗﺤﻠﻴﻞ اﺳﺘﺨﻮانی از راه ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻠﺴﻴﻢ و ﻓﺴﻔﺮ در رژﻳﻢ ﻏﺬایی، ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى از ﺑﺮوز ﺑﻴﻤﺎرى ﻫﺎى قلبی از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎﻫﺶ ﻣـﺼﺮف ﭼﺮبی ﻫﺎى ﻣﻀﺮ، ﺗﻨﻈﻴﻢ رژﻳﻢ ﻏﺬایی ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ اﺷﺘﻬﺎ و ﻋﺎدات ﻏﺬایی ﺑﻴﻤﺎر

ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻫﺎى ﺗﻐﺬﻳﻪ اى ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:

• از ﻣﺼﺮف ﻏﺬاﻫﺎیی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻴﺎر ﺷﻮر، رب و ﺳـﺲ ﮔﻮﺟـﻪ ﻓﺮنگی، ﻏﺬاﻫﺎى آﻣﺎده و ﻛﻨﺴﺮو ﺷﺪه، ﺳﻮﺳﻴﺲ و ﻛﺎﻟﺒـﺎس، اﻧـﻮاع ﻣﻐﺰﻫـﺎى ﺷﻮر، زﻳﺘﻮن ﭘﺮورده، ﻏﺬاﻫﺎى دودى ودوغ ﻫﺎى ﻣﻮﺟﻮد در ﺑـﺎزار ﺑـﻪ دﻟﻴﻞ داﺷﺘﻦ ﻧﻤﻚ زﻳﺎد ﺧﻮددارى ﻛﻨﻴﺪ.
• ﮔﺮوه ﻏﺬایی ﺷﻴﺮ و ﻟﺒﻨﻴﺎت ﺣﺎوى ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺎدى ﺳﺪﻳﻢ و ﭘﺘﺎﺳـﻴﻢ و ﻓﺴﻔﺮ است. ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ذﻛﺮ ﺷﺪه در رژﻳﻢ ﻏﺬایی ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد.
• از ﻣﺼﺮف آب اﻧﺎر، آب ﻫﻮﻳﺞ، آب ﭘﺮﺗﻘﺎل، آب زرﺷﻚ و آب ﻣﻴﻮه ﻫﺎى صنعتی و ﻋﺮﻗﻴﺎت و ﺟﻮﺷﺎﻧﺪه ﻫﺎى ﮔﻴﺎهی ﺧﻮددارى ﻛﻨﻴﺪ.
• ﺑﺮاى ﭘﺎﻳﻴﻦ آوردن ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﺳﺒﺰﻳﺠﺎت ﻗﺒﻞ از ﻣﺼﺮف، ﺳﺒﺰى را ﺧـﺮد ﻛﺮده، در آب ﺧﻴﺲ ﻛﻨﻴﺪ، ﺳﭙﺲ آب آن را دور ﺑﺮﻳﺰﻳـﺪ و ﻣـﺼﺮف ﻛﻨﻴﺪ.
• از ﻣﺼﺮف آب ﺧﻮرﺷﺖ، آب ﮔﻮﺷﺖ ﻫﺎ و آب ﻛﻤﭙﻮت ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻛﻨﻴﺪ.
• از ﻣﺼﺮف روﻏﻦ ﻫﺎ و ﭼﺮبی ﻫﺎى ﺟﺎﻣﺪ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻛﻨﻴﺪ. از ﺳﺮخ ﻛـﺮدن ﻏﺬاﻫﺎ در روﻏﻦ و ﻣﺼﺮف ﻏﺬاﻫﺎى ﺳﺮخ ﺷﺪه ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﻜﺎن ﺧﻮددارى ﻛﻨﻴﺪ.
• ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎیی ﻛﻠﻴﻪ در دﻓﻊ ﻣﺎﻳﻌﺎت، ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻣـﺎﻳـﻌـﺎت ﻣﺼﺮفی ﺧﻮد در ﻃﻮل روز ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ.در ﺻﻮرتی ﻛﻪ ﺣﺠﻢ ادرار از ﻣﻴﺰان ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ، ﻣﻘﺪار ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻣﺼﺮفی ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺠﻢ ادرار دفعی ٢٤ ﺳﺎﻋﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
• در ﺻﻮرت ﺑﺮوز تشنگی میﺗﻮان اﻗﺪاﻣﺎتی ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻜﻴﺪن ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﻳﺦ ﻳﺎ ﻳﻚ ﻗﺎچ ﻟﻴﻤﻮ و ﺧﻴﺲ ﻛﺮدن ﻟﺐ ﻫﺎ ﺑﺎ آب و ﻳﺎ ﺟﻮﻳﺪن آداﻣـﺲ را ﺟﻬﺖ ﻏﻠﺒﻪ ﺑﻪ آن اﻧﺠﺎم داد.
• ﻻزم ﺑﻪ ﻳﺎدآورى اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺷﺎﻣﻞ آب، ﺷﻴﺮ، ﺳﻮپ، ﻣـﺎﺳـﺖ، ﺷﺮﺑﺖ و آبی ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داروﻫﺎ ﻣﺼﺮف میﺷﻮد است.