ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان آﺳﻴﺐ ﺑﺎفتی ﻣﻘﺪار ﺧﻮﻧﺮﻳﺰى و وﺟﻮد ﻳﺎ ﻋﺪم وﺟﻮد ﺟﺴﻢ ﺧﺎرجی(ﺷﻴﺸﻪ، ﺑﺮاده آﻫﻦ و ...) در زﺧﻢ درﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ می ﺷﻮد. در ﺻﻮرت درد ﺷﺪﻳﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺴﻜﻦ ﺑﺮاى ﻛﻨﺘﺮل درد اﻧﺠﺎم می شود. ﭘﺎرگی ﻫﺎى پوستی و زﺧﻤﻬﺎى ﻋﻤﻴﻖ و ﻧﻔﻮذى اﻏﻠﺐ ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻨﺪ، زﻳﺮا ﺑﺎﻛﺘﺮى ﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎى عمیقی راه ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ. 

ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻓﻮرى دارﻧﺪ. ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻟﺒﻪ ﻫﺎى زﺧﻤﻬﺎى ﺗﻤﻴﺰ را می ﺗﻮان ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰدﻳﻚ ﻛﺮد و ﺑﺎ ﻧﻮار ﭼﺴﺐ ﺑﺴﺖ )در ﺻﻮرتی ﻛﻪ زﺧﻢ در اﺛﺮ ﺿﺮﺑﻪ وارده از ﺳﻮى ﺣﻴﻮان ﻳﺎ در داﺧﻞ آب اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ. زﺧﻢ را ﺑﺒﻨﺪﻳﺪ.)

مراقبت از زخم چگونه انجام می شود؟

• اﺑﺘﺪا زﺧﻢ را ﺑﺎ آب ﺗﻤﻴﺰ ﺑﺸﻮﺋﻴﺪ. زﺧﻢ و اﻃﺮاف آن را ﺑﺎ آب و ﺻﺎﺑﻮن ﺑﺎ دﻗﺖ ﺗﻤﻴﺰ ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ.
• ﺧﻮﻧﺮﻳﺰى را ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ وارد آوردن ﻓﺸﺎر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮ زﺧﻢ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮد، ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰى، اﻧﺘﻬﺎى اﻧﺪام زﺧﻤﻲ را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺳﻄﺢ ﺑﺪن ﻧﮕﻪ داﺷﺖ.
• اﮔﺮ ﺟﺴﻢ ﺧﺎرجی ﻣﺜﻞ ﭼﺎﻗﻮ، ﺷﻴﺸﻪ، ﻣﻴﺦ ﻛﺎﻣﻼ و ﻳﺎ ﻋﻤﻴﻖ (حتی اﮔﺮ ﻗﺴﻤﺘﻲ از آن ﺑﻴﺮون ﺑﺎﺷﺪ( در ﭘﻮﺳﺖ ﻓﺮو رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، آن را از داﺧﻞ زﺧﻢ ﺑﻴﺮون ﻧﻴﺎورﻳﺪ، ﻳﻚ ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن ﺣﻠﻘﻪاى روى آن ﻗﺮار دﻫﻴﺪ ﺗﺎ در طی اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﻣﺮاﻛﺰ درﻣﺎنی، ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ داﺧﻞ ﺑﺪن ﻓﺮو ﻧﺮود.
• زﺧﻤﻬﺎى ﻧﺎشی از اﺟﺴﺎم ﺗﻴﺰ ﻣﺜﻞ ﺳﻮزن ﻳﺎ ﻣﻴﺦ ﻳﺎ دﻳﮕﺮ ﺑﺮﺷﻬﺎى عمیق، ﮔﺰﻳﺪگی ﺣﻴﻮاﻧﺎت و ﺑﻪ وﻳﮋه زﺧﻤﻬﺎى ﻛﺜﻴﻒ، ﺷﻤﺎ را در ﮔﺮوه ﭘﺮ ﺧﻄﺮ ﺑﺮاى اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻛﺰاز ﻗﺮار می دﻫﺪ. در اﻳﻦ ﺻﻮرت در ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻚ، زﺧﻢ ﺷﻤﺎ ﺗﻤﻴﺰ ﺷﺪه و در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز، ﭘﺎدزﻫﺮ ﻛﺰاز (ﺗﻨﺎﺑﻮﻟﻴﻦ) و واﻛﺴﻦ ﻛﺰاز و آنتی ﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. 

پانسمان زخم

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻔﺎﻇﺖ زﺧﻢ از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺻﺪﻣﻪ ى اﺣﺘﻤﺎلی در ﻃﻮل اﻟﺘﻴﺎم، ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى از ورود ﻣﻴﻜﺮوب ﺑﻪ داﺧﻞ زﺧﻢ و آﻟﻮدگی و ﻋﻔﻮﻧﺖ زﺧﻢ، ﺑﺮاى ﺟﺬب ﺗﺮﺷﺤﺎت زﺧﻢ و ﻳﺎ ﻛﻨﺘﺮل ﺧﻮﻧﺮﻳﺰى ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن اﻧﺠﺎم می ﺷﻮد. در ﺑﺮﻳﺪﮔﻴﻬﺎیی ﻛﻪ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰى ﺷﺪﻳﺪ دارﻧﺪ، می ﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن ﻓﺸﺎرى ﺧﻮﻧﺮﻳﺰى را ﺑﻨﺪ ﺑﻴﺎورﻳﻢ. ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن ﻓﺸﺎرى ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﻗﺮار دادن ﻳﻚ ﮔﺎز اﺳﺘﺮﻳﻞ ﻳﺎ ﭘﺎرﭼﻪ ﺗﻤﻴﺰ ﺑﺮ روى زﺧﻢ و اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﺴﺐ ﻳﺎ ﺑﺎﻧﺪ ﺑﻪ شکلی ﻛﻪ ﮔﺎز ﻛﺎﻣﻼ ﺑﺮ روى زﺧﻢ ﻓﺸﺮده ﺷﻮد و ﺳﺒﺐ ﺑﻨﺪ آﻣﺪن ﺧﻮن ﺷﻮد.

• ﮔﺎهی در ﻣﻌﺮض ﻫﻮا ﺑﻮدن زﺧﻢ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮدى آن ﻛﻤﻚ می ﻧﻤﺎﻳﺪ.
• اﻣﺎ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن، ﻓﺮدى ﻛﻪ ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن می ﻛﻨﺪ اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ دﺳﺘﻬﺎ و زﻳﺮ ﻧﺎﺧﻦ ﻫﺎ را ﺑﻪ درستی ﺑﺎ آب و ﺻﺎﺑﻮن ﺷﺴﺘﺸﻮ ﺑﺪﻫﺪ.
•  ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن از ﺳﺮﻓﻪ و ﻋﻄﺴﻪ ﺑﺮ روى زﺧﻢ و ﻳﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى ﻛﻨﻴﺪ. ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻣﺎﺳﻚ ﺟﺮاحی ﻛﻪ روى بینی و دﻫﺎن را می پوشاند، اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ.
• ﺑﺮاى ﺿﺪ ﻋﻔﻮنی ﻛﺮدن زﺧﻢ از ﺑﺘﺎدﻳﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ.
• در مورد زخم های آلوده، قبل از ضد عفونی باید شستشوی زخم با سرم شستشو ( سرم نمکر غیز قابل تزریق) انجام شود.
• در ﺿﺪ ﻋﻔﻮنی زﺧﻢ، ﭘﻨﺒﻪ آﻏﺸﺘﻪ ﺑﻪ ﺑﺘﺎدﻳﻦ از ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺎرج و از ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻤﻴﺰ ﺑﻪ ﻛﺜﻴﻒ ﺑﻪ ﺻﻮرت دورانی ﻛﺸﻴﺪه ﺷﻮد و ﭘﻨﺒﻪ اى ﻛﻪ ﺑﻪ اﻃﺮاف زﺧﻢ ﻛﺸﻴﺪه می ﺷﻮد ﻧﺒﺎﻳﺪ دوﺑﺎره ﺑﺮ روى زﺧﻢ ﻣﺎﻟﻴﺪه ﺷﻮد.
• ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻧﺪازه اى ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼ زﺧﻢ و اﻃﺮاف آن را ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ.
• ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺬب ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ، ﭼﻮن ﺗﻌﺮﻳﻖ ﭘﻮﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد رﻃﻮﺑﺖ در ﻣﺤﻞ زﺧﻢ و اﻳﺠﺎد ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻨﺎسبی ﺑﺮاى رﺷﺪ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬﺎ میﺷﻮد ﻛﻪ از ﺑﻬﺒﻮد زﺧﻢ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى ﻛﺮده و ﻳﺎ آن را ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ ﻣمی اﻧﺪازد.
• ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن را ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺷﻞ ﻳﺎ ﺳﻔﺖ ﺑﺴﺖ.
• ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت روزاﻧﻪ و در ﺻﻮرت ﻣﺮﻃﻮب ﺷﺪن، ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﺷﻮد.
• در ﺻﻮرت ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﻪ ﺑﺮخی از ﺑﺎﻧﺪﻫﺎ و ﭼﺴﺒﻬﺎ از ﮔﺎز اﺳﺘﺮﻳﻞ و ﭼﺴﺒﻬﺎى ﻛﺎﻏﺬى اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.
• ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ آﻟﻮدگی ﻣﺤﻞ زﺧﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺎﻻ می رود.

ﺗﻈﺎﻫﺮات بالینی زﺧﻢ ﻋﻔﻮنی ﺷﺎﻣﻞ:

• درد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﻴﺮ ﻣﻌﻤﻮلی ﺷﺪﻳﺪ ﻳﺎ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪه اﺳﺖ
• گرمی
• ﺗﻮرم و ﻗﺮﻣﺰى اﻃﺮاف زﺧﻢ
• تب بالای 39 درجه
• تپش قلب نیز ممکن است دیده شود

ﭼﻪ دلایلی ﺑﺎﻋﺚ ﻋﻔﻮﻧﺖ زﺧﻢ می ﺷﻮد؟

آﻟﻮدگی ﺑﻪ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬﺎ، ﻃﻮل ﻣﺪت ﻋﻤﻞ در ﻣﻮرد زﺧﻢ ﻫﺎى ﺟﺮاحی، وﺟﻮد ﻟﺨﺘﻪ ﺧﻮن و ﺗﺮﺷﺤﺎت در ﻣﺤﻞ زﺧﻢ، وﺟﻮد ﺟﺴﻢ ﺧﺎرجی، وﺳﻌﺖ آﺳﻴﺐ ﺑﺎفتی، ﺳﻦ ﺑﻴﻤﺎر) ﻣﻴﺰان ﻋﻔﻮﻧﺖ زﺧﻢ در اﻓﺮاد ﻣﺴﻦ ﺣﺪود -٣-٢ ﺑﺮاﺑﺮ ﺟﻮاﻧﺎن اﺳﺖ(، وﺟﻮد ﺑﻴﻤﺎرى ﻣﺰﻣﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺎرﺳﺎیی ﻛﻠﻴﻪ، دﻳﺎﺑﺖ، ﺳﻮء ﺗﻐﺬﻳﻪ، ﻣﺼﺮف ﻛﻮرﺗﻮن و داروﻫﺎى شیمی درﻣﺎنی از ﻋﻠﻞ ﻣﻬﻢ و ﻣﻮﺛﺮ در اﻳﺠﺎد ﻋﻔﻮﻧﺖ زﺧﻢ می ﺑﺎﺷﻨﺪ.

هماتوم یا لخته در محل زخم چیست؟

ﻫﻤﺎﺗﻮم ﻋﺒﺎرت از ﺗﺠﻤﻊ ﺧﻮن در اﻃﺮاف زﺧﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ درد و ﺗﻮرم ﺑﻨﻔﺶ رﻧﮓ زﺧﻢ، ﻣﺸﺨﺺ می ﺷﻮد و ﻣﺤﻴﻂ مناسبی ﺑﺮاى رﺷﺪ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬﺎ و ﻋﻔﻮﻧﺖ زﺧﻢ اﺳﺖ و ﻣﺎﻧﻌﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮى ﻟﺒﻪ ﻫﺎى زﺧﻢ در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ میﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺪﺟﻮش ﺧﻮردن ﻟﺒﻪ زﺧﻢ می ﺷﻮد. درﻣﺎن آن ﺑﺎ ﺗﺨﻠﻴﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎز ﻛﺮدن زﺧﻢ اﺳﺖ.

چه زمانی باید واکسن کزاز تزریق شود؟

در زﺧﻤﻬﺎى ﺗﻤﻴﺰ اﮔﺮ ﻗﺒﻼ واﻛﺴﻴﻨﺎﺳﻴﻮن ﻣﺮﺗﺐ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ. یعنی ﺑﻴﺶ از ١٠ ﺳﺎل از درﻳﺎﻓﺖ آﺧﺮﻳﻦ دوز ﻧﮕﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻛﺎر ﺧﺎصی ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ. ولی اﮔﺮ ﺑﻴﺶ از ١٠ ﺳﺎل از ﺗﺰرﻳﻖ واﻛﺴﻦ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻓﻘﻂ واﻛﺴﻦ ﻛﺰاز ﺗﺰرﻳﻖ می ﺷﻮد.

در زﺧﻤﻬﺎى ﻛﺜﻴﻒ اﮔﺮ ﺑﻴﺶ از ٥ ﺳﺎل از آﺧﺮﻳﻦ واﻛﺴﻦ ﻓﺮد ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ واﻛﺴﻦ ﻛﺰاز و ﻫﻢ آﻣﭙﻮل )اﻳﻤﻮﻧﻮﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦ( ﻛﺰاز درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﺮم ﺿﺪ ﺳﻢ ﻛﺰاز ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. )زﺧﻤﻬﺎى ﻛﺜﻴﻒ ﺑﻪ زﺧﻤﻬﺎى آﻟﻮده ﺑﻪ ﻣﺪﻓﻮع، ﺧﺎک ﻳﺎ ﺑﺰاق، زﺧﻤﻬﺎى ﻧﺎشی از ﺳﻮراخ ﺷﺪگی،ﻛﻨﺪگی، زﺧﻤﻬﺎى ﻧﺎشی از ﮔﻠﻮﻟﻪ، ﻟﻪ ﺷﺪگی، سوختگی ﻳﺎ ﻳﺦ زدگی اﻃﻼق می ﺷﻮد.

مراقبت بعد از ترخیص

• روزى دو ﺑﺎر اﻃﺮاف زﺧﻢ را ﺑﺎ آب و ﺻﺎﺑﻮن ﺑﺸﻮﺋﻴﺪ و ﺑﺎ آب ﺳﺎده آﺑﻜﺸﻲ ﻛﻨﻴﺪ. ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺣﻮﻟﻪ ﻳﺎ دﺳﺘﻤﺎل ﺗﻤﻴﺰ ﺧﺸﻚ ﻛﻨﻴﺪ.
• ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺣﻮﻟﻪ را ﻧﺒﺎﻳﺪ روى زﺧﻢ ﺑﻜﺸﻴﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻓﻘﻂ ﺣﻮﻟﻪ را روى ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﻜﻪ دارﻳﺪ) ﺑﮕﺬارﻳﺪ و ﺑﺮدارﻳﺪ( ﺗﺎ رﻃﻮﺑﺖ اﻃﺮاف زﺧﻢ را ﺧﺸﻚ ﻛﻨﺪ.
• در ﺻﻮرت درد، ﻧﺎراحتی ﻳﺎ ﺗﺐ ﺧﻔﻴﻒ می ﺗﻮاﻧﻴﺪ از داروى ﻣﺴﻜﻦ ﺳﺎده، ﻣﺜﻞ اﺳﺘﺎﻣﻴﻨﻮﻓﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ.
• ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮاى ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى از ﻋﻔﻮﻧﺖ زﺧﻢ از آنتی ﺑﻴﻮﺗﻴﻚ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد.درﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻧﻴﺰ آنتی ﺑﻴﻮﺗﻴﻚ را ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻮر ﭘﺰﺷﻚ ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻴﺪ.