ﺿﺎﻳﻌﺎت ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژﻳﻚ دﻫﺎن ﺑﻪ ﮔﺮوهﻫﺎى اصلی زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ میﺷﻮﻧﺪ:

• ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻛﻴﺴﺘﻴﻚ، ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎى ﺧﻮش ﺧﻴﻢ ﻓﻚ
• ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎى ﺑﺪﺧﻴﻢ و ﺿﺎﻳﻌﺎت ﺑﺎﻓﺖﻫﺎى ﻧﺮم دﻫﺎن

ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﺑﺪخیمی ﺣﻔﺮه دﻫﺎن، ﻛﺎرﺳﻴﻨﻮﻣﺎى اﭘﻴﺪرﻣﻮﻳﻴﺪ ﻣﺨﺎط دﻫﺎن اﺳﺖ. ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ دﻫﺎن ﻧﺎﺣﻴﻪ اى اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات آن ﺑﻪ راحتی دﻳﺪه و ﺗﺸﺨﻴﺺ داده میﺷﻮد. ﻟﺬا ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻌﺎﻳﻨﺎت دوره اى و ﺑﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺷﺎﻧﺲ درﻣﺎن و ﺑﻬﺒﻮدى اﻓﺰاﻳﺶ میﻳﺎﺑﺪ.

علل بیماری:

• ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدى از ﺿﺎﻳﻌﺎت ﺧﻮش ﺧﻴﻢ دﻫﺎنی در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﻧﺪانﻫﺎى ﻧﻬﻔﺘﻪ و ﺟﻮاﻧﻪﻫﺎى دﻧﺪانی در ﻓﻚ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ درﺻﻮرت ﻋﺪم ﺷﻨﺎﺳﺎیی و درﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ، ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ آﺳﻴﺐﻫﺎى ﺟﺒﺮان ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ و از دﺳﺖ دادن بخشی ﻳﺎ ﺗﻤﺎم اﺳﺘﺨﻮان ﻓﻚ و ﺻﻮرت ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. 
• عوامل متعددی به عنوان مستعد کننده در ایجاد بدخیمی های دهان نقش دارند از جمله: 
• ﻣﺼﺮف ﺗﻨﺒﺎﻛﻮ: ﺳﻴﮕﺎرىﻫﺎ ﺷﺶ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮﻧﺪ.
• ﻣﺸﺮوﺑﺎت الکلی؛ ﻣﺼﺮف ﻣﺪاوم اﻟﻜﻞ یکی از ﻣﻮارد ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن دﻫﺎن اﺳﺖ. ﻛﺴﺎنی ﻛﻪ اﻟﻜﻞ میﺧﻮرﻧﺪ، ﺷﺶ ﺑﺮاﺑﺮ ﻛﺴﺎنی ﻛﻪ اﻟﻜﻞ نمیﺧﻮرﻧﺪ در ﻣﻌﺮض ﺳﺮﻃﺎن دﻫﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ.
• ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎى وﻳﺮوسی
• ﻋﺪم داﺷﺘﻦ ایمنی ﻛﺎفی ﺑﺪن
• ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻌﺮض اﺷﻌﻪى ﻣﺎوراى ﺑﻨﻔﺶ
• ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻧﺸﺎن داده ﻣﺮدﻫﺎ دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﺎﻧﻢﻫﺎ در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮﻧﺪ. ﺷﺎﻳﺪ دﻟﻴﻞ آن اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻴﺸﺘﺮ آﻗﺎﻳﺎن از ﺳﻴﮕﺎر و ﻣﺸﺮوﺑﺎت الکلی ﺑﺎﺷﺪ. ﺧﻄﺮ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺮﻃﺎن ﺑﻌﺪ از ﭼﻬﻞ ﺳﺎلگی اﻓﺰاﻳﺶ میﻳﺎﺑﺪ و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻦ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ آن در ﺷﺼﺖ ﺳﺎلگی اﺳﺖ.

علائم و نشانه های بیماری:

• ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮ ﻧﻮع زﺧﻢ ﻣﺰﻣﻦ ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ و ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻗﺮﻣﺰ رﻧﮓ ﻣخملی ﺑﻪ ﺧﺼﻮص زﺧﻢ ﺷﺪن ﺧﺎلﻫﺎى ﺳﻔﻴﺪ را ﺟﺪى ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ
• ﻫﺮ زﺧﻢ اﻟﺘﻴﺎم ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﻳﺎ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰى دﻫﻨﺪه، میﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺮوعی ﺑﺎﺷﺪ
• زﺧﻢ ﻫﺎى ﻧﺎﺣﻴﻪ زﻳﺮ دﻧﺪان ﻫﺎى ﻣﺼﻨﻮعی ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺪى ﮔﺮﻓﺘﻪ شوند
• در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد زﺧﻢﻫﺎى اﻳﻦ ﻧﻮاحی ﺑﺪون درد ﻫﺴﺘﻨﺪ
• از ﻋﻼﻳﻢ ﻫﺸﺪار دﻫﻨﺪه دﻳﮕﺮ میﺗﻮان ﺑﻪ ﺑﺮآﻣﺪگی زﺑﺎن، ﮔﻠﻮ و دﻫﺎن اﺷﺎره ﻛﺮد
• درﺿﻤﻦ ﮔﻠﻮ دردى ﻛﻪ در ﻃﻮل ﻳﻚ دورهى ﺧﺎص از ﺑﻴﻦ ﻧﺮود
• ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻗﻮرت دادن و ﺟﻮﻳﺪن ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ درد ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺪى کرفت

تشخیص بیماری:

• ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎى ﺿﺎﻳﻌﺎت دﻫﺎنی ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﻮﺳﻂ رادﻳﻮﮔﺮافیﻫﺎى دﻧﺪان پزشکی ﻛﺸﻒ میﺷﻮﻧﺪ
• در بعضی ﻣﻮارد ﻫﻢ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻼﻳﻢ بالینی ﺷﺒﻴﻪ درد ﻳﺎ ﺗﻮرم در ﻣﻨﺎطقی از دﻫﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎیی میﺷﻮﻧﺪ
• ﺗﺸﺨﻴﺺ قطعی اﻳﻦ ﺿﺎﻳﻌﺎت ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮدارى اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮﺧـﻮاﻫـﺪ بود
• ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ در اﻣﻜﺎن ﺑﻬﺒﻮدى ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺴﺰایی دارد، ﭼﻮن ﺑﻌﺪ از ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺷﻨﺎﺳﺎیی ﺑﻴﻤﺎرى، ﺗﻨﻬﺎ ٥٠% ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻬﺒﻮد میﻳﺎﺑﻨﺪ

روش های درمانی:

ﺿﺎﻳﻌﺎت دﻫﺎنی ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع و ﻣﺤﻞ اﻳﺠﺎد آن ﺑﺎ ﺟﺮاحی، رادﻳﻮﺗﺮاپی و شیمی درﻣﺎنی ﻳﺎ ﺗﺮکیبی از اﻳﻦ روشﻫﺎ درﻣﺎن میﺷﻮﻧﺪ:

• اﺻﻮل کلی درﻣﺎن ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮدارى ﺑﺮاى ﺑﺮرسی ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژﻳﻚ
• ﺟﺮاحی ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺗﻮﻣﻮرﻳﺎ ﺿﺎﻳﻌﻪ اﺳﺖ و اﻳﻦ اﺣﺘﻤـﺎل وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺮاى ﺧﻮردن و ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن، ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻋﻤـﻞ ﺟﺮاحی ﺗﺮمیمی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ

مراقبتهای قبل از جراحی:

• ﺣﺪاﻗﻞ ٨ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاحی ﻧﺎﺷﺘﺎ ﺑﺎﺷﻴﺪ
• ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاحی ﺳﻴﮕﺎر ﻧﻜﺸﻴﺪ. ﺑﻬﺘﺮ اﺳـﺖ در ﻛﻞ از ﻣﺼﺮف ﺳﻴﮕﺎر و ﻗﻠﻴﺎن ﺧﻮددارى ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ
• ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاحی ﺑﻬﺪاﺷﺖ دﻫﺎن و دﻧﺪان را رﻋﺎﻳﺖ ﻛﻨﻴﺪ (ﻣﺴـﻮاک ﺑﺰﻧﻴﺪ و ﻧﺦ دﻧﺪان ﺑﻜﺸﻴﺪ)
• درﺻﻮرت داﺷﺘﻦ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺑﻴﻤﺎرى، ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردگی، ﮔﻠﻮدرد و درد ﻣﻌﺪه و ﻳﺎ روده ﭘﺰﺷﻚ را ﻣﻄﻠﻊ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ

مراقبتهای پس از جراحی:

• ﭘﺲ از ﺟﺮاحی ﺑﻬﺪاﺷﺖ دﻫﺎن از اﻫـﻤـﻴـﺖ وﻳـﮋه اى ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. دﻫﺎﻧﺸﻮﻳﻪ ﻛﻠﺮﻫﮕﺰﻳﺪﻳﻦ ٢ ﺑﺎر درروز اﻧﺠـﺎم ﺷﻮد.
• ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻪ ﺑﺎر در روز ﻣﺴﻮاک ﺑﺰﻧﻴﺪ
• داروﻫﺎ و آنتی ﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﺷﺪه را ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻮر ﭘﺰﺷـﻚ و ﻣﺮﺗﺐ ﻣﺼﺮف ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ.
• ﺑﺮوز ﺧﻮﻧﺮﻳﺰى ﻣﺨﺘﺼﺮ از زﺧﻢ ﻫﺎى دﻫﺎنی طبیعی اﺳﺖ و ﺟﺎى ﻧﮕﺮانی ﻧﻴﺴﺖ
• ﭘﻴﮕﻴﺮى ﻫﺎى ﻣﺪاوم و ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﭘﺰﺷﻚ ﭘﺲ از ﺟـﺮاحی ﻃﺒﻖ وﻗﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه از اﻫﻤﻴﺖ وﻳﮋه اى ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ
• در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻼﺋﻢ ﻫﺸﺪاردﻫﻨﺪه  زﻳﺮ ﺑـﻪ ﭘـﺰﺷـﻚ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ
• ﺑﺮوز ﺧﻮﻧﺮﻳﺰى ﺷﺪﻳﺪ و ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﻛﻨﺘﺮل
• ﺑﺮوز ﺗﻮرم و ﭼﺮک از ﻣﺤﻞ ﺟﺮاحی