شریان های ﻛﺎروﺗﻴﺪ، ﻋﺮوق ﺑﺰرگ در دو ﻃﺮف ﮔﺮدن میﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرﺧﻮﻧﺮﺳﺎنی ﺑﻪ ﻣﻐﺰ را اﻧﺠﺎم می دهند. ﮔﺎﻫﺎ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻦ ﺷﺮﻳﺎن های ﻛﺎروﺗﻴﺪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ آﺗﺮواﺳﻜﻠﺮوز ﻛـﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﭼﺮبی و ﭘﻼک در ﺷﺮﻳﺎن میﺷﻮﻧﺪ دﭼﺎر اﻧﺴﺪاد میﮔﺮدﻧﺪ؛ اﻳﻦ پلاک ها ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر نسبی و ﻳـﺎ ﻛـﺎﻣـﻞ ﻣـﺎﻧـﻊ ﺑﺮﻗﺮارى ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن در ﻛﺎروﺗﻴﺪ ﺷﺪه و اﻳﺠﺎد ﻟﺨﺘﻪ در ﻋﺮوق ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و در ﻧﻬﺎﻳـﺖ رﻳﺴـﻚ ﺳﻜﺘﻪ ﻫﺎى ﻣﻐﺰى را  ﺑـﺎﻻ  ﺑـﺒـﺮﻧـﺪ.  ﻟـﺬا اﻧﺪآرﺗﺮﻛﺘﻮمی ﻛﺎروﺗﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟـﺐ ﺑـﺮﻃـﺮف ﻛﺮدن اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ اﻧﺴﺪاد ﻫﺎ و ﭘﻴﺸـﮕـﻴـﺮى از سکته های مغزی انجام می گیرد. 

 راه های تشخیص گرفتگی شریان ها

•  ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻓﻴﺰیکی و ﺷﺮح ﺣﺎل ﺑﺎلینی اوﻟﻴﻦ ﻗﺪم ﺑـﺮاى ﺷـﺮوع ﺗﺸﺨﻴﺺ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎرى اﺳﺖ.
• سونوگرافی داﭘﻠﺮﻛﺎروﺗﻴﺪ: ﻳﻚ روش ﻏﻴﺮ ﺗﻬﺎجمی ﺑـﺮاﺳـﺎس اﻣﻮاج ﻓﺮاﺻﻮت ﻛﻪ میﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺼﺎوﻳﺮ آﻧﺎﺗﻮﻣﻴﻚ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺎﻳـﻪ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﺳﺎزد.
• آنژیوگرافی رزوﻧﺎﻧﺲ ﻣﻐﻨﺎطیسی: آﻧﮋﻳـﻮﮔـﺮافی رزوﻧـﺎﻧـﺲ ﻣﻐﻨﺎطیسی(MRI) ﻳﻚ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺲ ﺑﺰرگ و اﻣﻮاج رادﻳﻮیی ﺑﺮاى ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﻜﺲ از ﺷﺮﻳﺎن ﻫﺎى ﻛﺎروﺗﻴﺪ اﺳﺘﻔﺎده میﻛﻨﺪ.
• آنژیوگرافی: ﻳﻚ روش اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاى ﺗﺼﻮﻳﺮﺳﺎزى از ﻋﺮوق اﺳﺖ، ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﺎده ﺣﺎﺟﺐ ﺑﻪ داﺧﻞ رگ ﺑﺎ اﺷﻌﻪ اﻳﻜﺲ ﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮدارى اﻧﺠﺎم میﺷﻮد
• آﻧﮋﻳﻮﮔﺮافی ﺗﻮﻣﻮﮔﺮافی ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗـﺮى: یا ct آنژیوگرافی ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎیی ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺷﻌﻪ اﻳﻜﺲ از زواﻳﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻬﻴﻪ میﻛﻨﺪ، و ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ اﻳﻦ ﺗﺼﺎوﻳﺮ را ﺑﻪ ﺗﺼﺎوﻳﺮ دو و ﺳﻪ ﺑﻌﺪى ﺗﺒﺪﻳﻞ میﻛﻨﺪ.

روش اﻧﺠﺎم ﺟﺮاحی اﻧﺪآرﺗﺮﻛﺘﻮمی ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘـﺲ ازﺑﻴﻬﻮشی ﻋﻤﻮمیﺟﺮاح ﻳﻚ ﺷﻜﺎف در ﮔﺮدن اﻳﺠﺎدﻛـﺮده ﺗـﺎ ﺷﺮﻳﺎن ﻛﺎروﺗﻴﺪ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﺷﻮد. ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺗﻴﻮب ﻣـﺨـﺼـﻮصی، ﺟﺮاح ﺷﺮﻳﺎن را ﺑﺎزﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺗﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن ﻗـﻄـﻊ ﻧﺸـﻮد. ﺳﭙﺲ در ﻗﺴﻤﺖ اﻧﺴﺪاد ﻳﻚ ﺷﻜﺎف اﻳﺠﺎد میﻛﻨﺪ و اﻧﺴﺪاد و ﻳﺎ ﭘﻼک ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه را ﺑﺮداﺷﺘﻪ و ﻳﺎ در ﺑﺮخی ﻣﻮارد ﻗﺴﻤـﺖ ﻣﺴﺪود ﺷﺪه ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮداﺷﺘﻪ و ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑـﺎ ﻳـﻚ ﮔﺮاﻓﺖ ﻣﺨﺼﻮص ﺗﺮﻣﻴﻢ میﺷﻮد. و ﺳﭙﺲ ﺷﺮﻳﺎن را ﺑﺴﺘـﻪ و ﺑﺨﻴﻪ می زﻧﺪ و ﻟﻮﻟﻪ ﻣﺨﺼﻮصی ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻗﺮارى ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن در ﻣﻮﺿﻊ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺧﺎرج میﻛﻨﺪ و ﭘﻮﺳﺖ ﻣﺤﻞ را نیز بخیه می زند.

مراقبتهای قبل از جراحی:

ﻣﻮارد زﻳﺮ را ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاحی ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻚ اﻃﻼع دﻫﻴﺪ:

• ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ آﻟﺮژى ﺑﻪ دارو
• ﻛﻠﻴﻪ داروﻫﺎیی ﻛﻪ از ﻗﺒﻞ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده اﻳﺪ (ﺑﺎﻧﺴﺨـﻪ و ﻳـﺎ ﺑﺪون ﻧﺴﺨﻪ)
• درﺻﻮرت ﻣﺼﺮف داروﻫﺎى ﻛﻮرﺗﻮنی و اﺳﺘﺮوﺋﻴﺪ
• ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺸﻜﻞ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ داروﻫﺎى ﺑـﻴـﻬـﻮشی در ﺑﻴﻤﺎر و ﺧﺎﻧﻮاده
• ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻫـﺮ ﮔـﻮﻧـﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺧﻮنی
• ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻫـﺮ ﮔـﻮﻧـﻪ ﺟﺮاحی
• ﺳﺎﺑﻘﻪ  ﻫـﺮﮔـﻮﻧـﻪ ﺑﻴﻤﺎرى ﻣﺜﻞ دﻳﺎﺑﺖ و ﻣﺸﻜﻼت ﻛﻠﻴﻪ
• اﻣﻜﺎن ﺑﺎردارى

آمادگی های قبل از جراحی:

• در ﻣﻮرد ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎ ﻗﻄﻊ ﺑﺮخی از داروﻫﺎ ﻛﻪ از ﻗﺒﻞ درﻳﺎﻓﺖ می ﻛﺮدﻳﺪ ﺑﺎ ﺟﺮاح ﻣﺸﻮرت ﻛﻨﻴﺪ.
• از ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاحی ﭼﻴﺰى از راه دﻫﺎن ﻧﺨﻮرﻳﺪ.
• ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﻜﺎن از ﻛﺸﻴﺪن ﺳﻴﮕﺎر اﺟﺘﻨﺎب ﻧـﻤـﺎﻳـﻴـﺪ زﻳـﺮا ﺳﻴﮕﺎر ﻣﻮﺟﺐ اﺧﺘﻼل در ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻣﺤﻞ ﺟﺮاحی ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
• ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاحی ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺑﺮرسی ﻫﺎى قلبی ﻣـﺜـﻞ اﻟﻜﺘﺮو ﻛﺎردﻳﻮﮔﺮافی (ﻧﻮار ﻗﻠﺐ) و ﻳﺎ آﻧﮋﻳﻮﮔﺮافی ﺑـﻪ ﺟـﻬـﺖ ارزﻳﺎبی وﺿﻌﻴﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ.
• ﺷﺐ ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاحی اﺳﺘﺤﻤﺎم ﻛﻨﻴﺪ و ﻧﺎﺣﻴﻪ ﮔﺮدن ﻛﺎﻣﻼ ﺗﻤﻴﺰ و شیو شود.

مراقبت های پس از جراحی: 

• ﭘﺲ از ﺟﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﺗﺎ ﺳﻪ روز در ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘـﺎن ﺑﺴـﺘـﺮى ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻮد و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ روز اول ﭘﺲ از ﺟﺮاحی ﺑﻪ ﺑـﺨـﺶ ﻣﺮاﻗﺒﺘﻬﺎى وﻳﮋه ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮﻳﺪ.
• ﭘﺲ از ﺟﺮاحی، ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﺎ ٢ ﻫﻔﺘﻪ درد در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﮔـﺮدن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻠﻌﻴﺪن ﺑﺮاى ﺷﻤﺎ دﺷﻮار ﺑﺎﺷﺪ. ﻃﺒﻖ دﺳـﺘـﻮر ﭘﺰﺷﻚ ﻣﺴﻜﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ داده میﺷﻮد.
• ﭘﺲ از ﺟﺮاحی در وﺿﻌﻴﺖ ﺧﻮاﺑﻴﺪه ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﻗﺮار میﮔﻴﺮﻳﺪ ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﻳﺖ در ﺣﺮﻛﺖ ﮔﺮدن.
• درﺻﻮرت اﺟﺎزه ﭘﺰﺷﻚ ﻣﻌﺎﻟﺞ میﺗﻮاﻧﻴﺪ ﭘﺲ از ﺗـﺮﺧـﻴـﺺ اﺳﺘﺤﻤﺎم ﻛﻨﻴﺪ ولی از ﺷﻨﺎ ﻛﺮدن و ﺧﻮاﺑﻴﺪن در وان آب ﮔـﺮم پرهیز کنید.
• ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﺗﻬﻴﻪ ﻏﺬا، ﻛﺎرﻫﺎى ﺧﺎﻧﻪ و ﺧﺮﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻧﻴـﺎز داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ.
• ﺗﺎ زﻣﺎن ﺑﻬﺒﻮدى ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﺮش، راﻧﻨﺪگی ﻧﻜﻨﻴﺪ.
• ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ بی حسی در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻓﻚ و ﻧﺰدﻳﻚ ﻻﻟﻪ ﮔﻮش ﺧﻮد را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﻨﻴﺪ. در اﻛﺜﺮ اﻓﺮاد ﺟﺎى ﺑﺮش، طی ٦ ﺗﺎ ١٢ ﻣﺎه از ﺑﻴـﻦ می رود.
• در ﻣﻮرد ﺗﻌﻮﻳﺾ ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ ﭘﺰﺷﻚ ﻣﻌﺎﻟﺞ  رﻓﺘﺎر ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ.
• ﭘﺰﺷﻚ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاى ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى از ﻟﺨﺘﻪ ﺷﺪن ﺧـﻮن ﺑـﺮاى ﺷﻤﺎ، دارو ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻛﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ درﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻣﺼﺮف ﻧﻤﺎﻳﻴـﺪ و در ﻣﻮرد ﻋﻼﺋﻢ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰى ﻛﻪ در اﺛﺮ ﻋﻮارض دارو ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﭘﻴﺶ آﻳﺪ دﻗﺖ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ.
• ﺗﺎزﻣﺎن اﺟﺎزه ﭘﺰﺷﻚ از اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎى ﺳﻨﮕـﻴـﻦ ﺧـﻮددارى کنید.
• ﺳﻴﮕﺎر را ﺗﺮک ﻛﻨﻴﺪ.
• درﺻﻮرتی ﻛﻪ ﻗﺮص ﺿﺪ ﺑﺎردارى ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ ﻣﺼﺮف آن را ﺗﺎ اﺟﺎزه ﭘﺰﺷﻚ ﻗﻄﻊ ﻛﻨﻴﺪ.
• ﻓﺸﺎرﺧﻮن ﺧﻮدرا ﺑﻪ دﻗﺖ ﭼﻚ ﻛﻨﻴﺪ.
• ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ورزشی ﺳﺒﻚ و ﻣﻨﻈﻢ ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ ﭘﺰﺷﻚ ﺑﻼﻣﺎﻧﻊ اﺳﺖ.
• رژﻳﻢ ﻏﺬایی قلبی( ﻛﻢ ﻧﻤﻚ و ﻛﻢ ﭼﺮبی ) ﻣﺼﺮف ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ.
• ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻈﻢ ﺟﻬﺖ وﻳﺰﻳﺖ درزﻣﺎن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺰﺷـﻚ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ.

عوارض جانبی جراحی اندارترکتومی کاروتید:

• در ﻃﻮل دوره ﻧﻘﺎﻫﺖ، ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻋﻼﺋﻢ ﻣﺘﻔﺎوتی اﻳﺠﺎد ﺷﻮد که ﺷﻤﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن ﻫﺎ اﺣﺴﺎس طبیعی ﻳﺎ ﺧﻮبی ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ. در صورت وجود علائم هشدار دهنده  زیر به پزشک مراجعه نمایید:
• ﺳﺮدرد، گیجی، بی حسی ﻳﺎ ﺿﻌﻒ در ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ از ﺑﺪن
• ﻣﺸﻜﻼتی در ﺑﻴﻨﺎیی، ﻣﺸﻜﻼت ﮔﻔﺘﺎرى، ﻳﺎ ﻣﺸﻜﻞ در ﻓﻬﻤـﻴـﺪن ﺻﺤﺒﺖ ﻫﺎى دﻳﮕﺮان
• ﻣﺸﻜﻞ در ﺑﻠﻌﻴﺪن
• ﺗﻮرم در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﮔﺮدن و ﻣﺸﻜﻼت تنفسی
• درد ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ، ﺳﺮﮔﻴﺠﻪ ﻳﺎ تنگی ﻧﻔﺲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﺮاﺣﺖ  ﺑﺮ ﻃﺮف نمیﺷﻮد
• ﺳﺮﻓﻪ ﻛﺮدن ﺧﻮنی ﻳﺎ ﺑﺎ ﺧﻠﻂ زرد ﻳﺎ ﺳﺒﺰ
•  ﻟﺮز ﻳﺎ ﺗﺐ ﺑﻴﺶ از ٣٨/٣ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﻳﺎ تبی ﻛﻪ حتی ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف اﺳﺘﺎﻣﻴﻨﻮﻓﻦ ﻧﻴﺰ اداﻣﻪ دارد.
• ﻗﺮﻣﺰى ﻳﺎ درد ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﺮش، ﻳﺎ ﺧﺮوج ﺗﺮﺷﺤﺎت زرد ﻳﺎ ﺳﺒﺰ از ﻣﺤﻞ ﺑﺮش
• ﺗﻮرم در ﭘﺎﻫﺎ
• ﺧﻮﻧﺮﻳﺰى از ﻣﺤﻞ ﺟﺮاحی
• اﮔﺮﭼﻪ ﺟﺮاحی ﺷﺮﻳﺎن ﻛﺎروﺗﻴﺪ ﻳﻚ روش ﺟﺮاحی ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﺎﻻ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، اﻣﺎ ﻋﻠﺖ اﻳﺠﺎد اﻧﺴﺪاد ﺷﺮﻳﺎن ﻫﺎ را درﻣﺎن نمی کند.

ﺑﺮاى ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى از ﺗﻨﮓ ﺷﺪن ﻣﺠﺪد ﻋﺮوق، ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻻزم باشد:

• دارو ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻴﺪ
• رژﻳﻢ ﻏﺬایی ﺧﻮد را ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﻴﺪ.
• ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ورزشی را ﺷﺮوع ﻛﻨﻴﺪ.
• ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻳﮕﺮى در ﺷﻴﻮه زﻧﺪگی ﺧﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮک ﺳﻴـﮕـﺎر اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻴﺪ.

اﮔﺮ اﻧﺪارﺗﺮﻛﺘﻮمی ﻛﺎروﺗﻴﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺑﺮاى ﺷﻤﺎ ﻧـﺒـﺎﺷـﺪ، ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﺎى آن روشی ﺑﻪ ﻧﺎم آﻧﮋﻳﻮﭘﻼستی ﻛﺎروﺗـﻴـﺪ و اﺳﺘﻨﺖ ﮔﺬارى ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﻮد. در اﻳﻦ روش، ﭘﺰﺷﻚ ﻳﻚ ﻟﻮﻟﻪ ى ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ ﺑﻠﻨﺪ (ﻛﺎﺗﺘﺮ) را ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﺎﻟﻮن ﻛﻮﭼﻚ از ﻃﺮﻳﻖ رگ ﺧﻮنی در ﮔﺮدن، ﺑﻪ ﺷﺮﻳﺎن ﺑﺎرﻳﻚ ﺷﺪه می ﻓﺮﺳﺘﺪ. ﺳﭙﺲ ﺑﺎﻟـﻮن ﺑﺎد می ﺷﻮد ﺗﺎ ﺷﺮﻳﺎن ﮔﺸﺎد ﺷﻮد. ﺳﭙﺲ ﻳﻚ ﻟﻮﻟﻪ  ﻓـﻠـﺰى (اﺳﺘﻨﺖ) اﻏﻠﺐ ﺑﺮاى ﻛﺎﻫﺶ اﺣﺘﻤﺎل تنگی ﻣﺠﺪد ﺷﺮﻳﺎن در آن ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻗﺮار داده میﺷﻮد.