علل بیماری:

• آﺗﺮواﺳﻜﻠﺮوز ﻳﺎ ﺗﺠﻤﻊ ﭘﻴﺸﺮوﻧﺪه ﭼﺮبی در دﻳﻮاره ﻋﺮوقی ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن و ﺣﻤﻞ اﻛﺴﻴﮋن در ﻋﺮوق میﺷﻮد.
• دﻳﺎﺑﺖ: اﻓﺮاد دﻳﺎبتی ٣ الی ٤ ﺑﺮاﺑﺮ اﺣﺘﻤﺎل اﺑﺘﻼ دارﻧﺪ.
• کشیدن سیگار
• ﻓﺸﺎرﺧﻮن ﺑﺎﻻ 1.5 الی 5.2 ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺎﻧﺲ اﺑﺘﻼ دارﻧﺪ
• ﭼﺮبی ﺧﻮن ﺑﺎﻻ
• چاقی
• ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﺜﺒﺖ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ
• ﺷﻴﻮه زﻧﺪگی ﻛﻢ ﺗﺤﺮک

ﻋﻼﺋﻢ بالینی:

ﻟﻨﮕﻴﺪن ﻣﺘﻨﺎوب در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺑﻴﻤﺎرى، درد اﻧﺪام در ﺣﺎﻟﺖ اﺳﺘﺮاﺣﺖ، ﺳﺮدى و بیحسی اﻧﺪام، ﻛﺎﻫﺶ رﺷﺪ ﻣﻮ در اﻧﺪاﻣﻬﺎى درﮔﻴﺮ، ﻧﺎﺧﻦ ﻫﺎى ﺿﺨﻴﻢ، ﺷﻜﻨﻨﺪه و ﻛﻢ رﺷﺪ، ﭘﻮﺳﺖ ﺧﺸﻚ و ﻓﻠﺲ ﻣﺎﻧﻨﺪ، ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎى حرکتی و در ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﻴﻤﺎرى اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺸﻜﻴﻞ زﺧﻢ، ﺗﻐﻴﻴﺮرﻧﮓ و ﮔﺎﻧﮕﺮن ﻋﻀﻮ. درﺻﻮرتی ﻛﻪ اﻧﺴﺪاد در ﺷﺮﻳﺎن ﮔﺮدنی (ﻛﺎروﺗﻴﺪ) ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻤﻜﻦ است اعلام سکته مغزی رخ دهد.

عوارض بیماری:

• زﺧﻢ ﺷﺪن ﭘﻮﺳﺖ اﻧﺪام ﮔﺮﻓﺘﺎر
• ﮔﺎﻧﮕﺮن
• ﻗﻄﻊ ﻋﻀﻮ

روشهای تشخیصی:

ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ و ﺑﺮرسی ﻋﻀﻮ از ﻧﻈﺮ ﻧﺒﺾ و ﻓﺸﺎر

اوﻟﺘﺮاﺳﻮﻧﻮﮔﺮافی داﭘﻠﺮ: ﻧﻮعی ﺳﻮﻧﻮﮔﺮافی اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺮاى ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن و ﻟﺨﺘﻪ ﻫﺎى ﻋﺮوقی، تنگی و اﻧﺴﺪاد ﺷﺮﻳﺎنی ﺧﺼﻮﺻﺎ در اﻧﺪاﻣﻬﺎى ﺗﺤﺘﺎنی و ﻛـﺎروﺗـﻴـﺪ اﺳﺘﻔﺎده میﺷﻮد. اﻳﻦ روش ﻛﺎﻣﻼ ﺳﺎده و ﻏﻴﺮﺗﻬﺎجمی اﺳﺖ. در اﻳﻦ روش، ﭘﺰﺷﻚ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺳﻮﻧﻮﮔﺮافی داﭘﻠﺮ، وﺳﻴﻠﻪ اى ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻳﻚ ﻗﺎﻟﺐ ﺻﺎﺑﻮن اﺳﺖ را ﺑﺮروى ﺷﺮﻳﺎن ﻣﻮرد ﻧـﻈـﺮ ﻗﺮار داده و اﻧﻌﻜﺎس اﻣﻮاج را ﺛﺒﺖ میﻛﻨﺪ.

آﻧﮋﻳﻮﮔﺮافی: ﺑﺮرسی ﻧﺴﺒﺖ ﻓﺸﺎر اﻧﺪام ﺗﺤﺘﺎنی درﮔﻴﺮ ﺑﻪ اﻧﺪام ﻓﻮﻗﺎنی ﻛﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎدى یکی اﺳﺖ ولی در ﺑﻴﻤﺎرى اﻧﺴـﺪادى ﺷـﺮﻳـﺎن محیطی 5.0 تا 95.0 است

درمان:

درﻣﺎن دارویی:

• داروﻫﺎیی ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﭼﺴﺒﻨـﺪﮔـﻲ ﺧـﻮن و رﺳﻮب ﭘﻼﻛﺘﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد (ﻃﺒﻖ ﺻﻼﺣﺪﻳﺪ ﭘﺰﺷﻚ)

درﻣﺎن ﺟﺮاحی:

• ﺗﺮوﻣﺒﻮآﻣﺒﻮﻟﻜﺘﻮمی (درآوردن ﻟﺨﺘﻪ و ﭘﻼکی ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺴـﺪاد ﺷﺪه اﺳﺖ)
• اﻧﺪآرﺗﺮﻛﺘﻮمی (ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﭘﻼکی ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﻧﺴﺪاد در ﺷﺮﻳﺎن ﺷﺪه، اﻳﻦ روش ﺧﺼﻮﺻﺎ در اﻧﺴﺪاد ﺷﺮﻳﺎن ﻛﺎروﺗﻴﺪ ﻳﺎﮔﺮدنی ﻣـﻮرد اﺳﺘﻔﺎده دارد)
• آﻧﮋﻳﻮﭘﻼستی و ﻗﺮاردادن اﺳﺘﻨﺖ داﺧﻞ ﻋﺮوق
• ﮔﺮاﻓﺖ ﻳﺎ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻋﺮوق
• ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﻓﻴﺒﺮﻫﺎى ﻋﺼﺐ ﺳﻤﭙﺎﺗﻴﻚ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﮔﺮﻓﺘـﺎر ﺟـﻬـﺖ ﮔﺸﺎدﻛﺮدن ﻋﺮوق درﮔﻴﺮ

برای بهبود و پیشگیری از پیشرفت بیماری به نکات زیر توجه فرمایید:

• ﻫﺮروز ﺑﻪ ﻣﺪت ٣٠ ﺗﺎ ٤٥ دﻗﻴﻘﻪ ﭘﻴﺎده روى ﻛﻨﻴﺪ.
• رژﻳﻢ ﻏﺬایی ﻛﻢ ﭼﺮب و ﻛﻢ ﻧﻤﻚ رﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮد و ﻏﺬاﻫﺎى ﺣـﺎوى وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ BوCﺟﻬﺖ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى از زﺧﻢ و ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺼـﺮف ﺷـﻮد. ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﭘﺮوﺗﺌﻴﻨﻬﺎى ﮔﻴﺎهی ﺑﻪ ﺟﺎى ﺣﻴﻮانی اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ.
• سیگار نکشید.
• از ﻗﺮار دادن ﭘﻮﺳﺖ و ﭘﺎﻫﺎ در ﻣﻌﺮض ﮔﺮﻣﺎ و ﺳﺮﻣـﺎى ﺷـﺪﻳـﺪ آﻓﺘﺎب ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ، اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻴﻒ آب داغ، ﺑﺘـﺎدﻳـﻦ و اﻟـﻜـﻞ اﺟﺘﻨﺎب ﺷﻮد.
• از ﭘﻮﺷﻴﺪن ﻟﺒﺎس ﻫﺎ و ﺟﻮراب ﻫﺎى ﺗﻨﮓ و ﻛﺸﺪار اﺟﺘﻨﺎب ﺷﻮد و از ﻛﻤﺮﺑﻨﺪﻫﺎى ﺳﻔﺖ و ﺑﺎﻧﺪاژ ﻣﺤﻜﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﻮد.
• ﺑﻪ ﻫﻴﺞ وﺟﻪ ﭘﺎ ﺑﺮﻫﻨﻪ راه ﻧﺮوﻳﺪ و از ﺟﻮراب ﻫﺎى نخی ﻧﺮم وﻛﻔﺶ راﺣﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.

نکات مورد توجه در مصرف داروها:

• درﺻﻮرت ﺗﺠﻮﻳﺰ داروﻫﺎیی ﻣﺜﻞ ﭘﻨﺘﻮﻛﺴﻲ ﻓﻴﻠﻴﻦ دارو را به ﻫﻤﺮاه ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻴﺪ.
• در ﺻﻮرت ﺗﺠﻮﻳﺰ داروﻫﺎى ﻣﻬﺎرﻛﻨﻨﺪه رﺳﻮب ﭘـﻼکتی: دارو ﺣﺪاﻗﻞ 5.0 ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ ﻳﺎ دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪاز ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ و ﺷﺎم ﻣﺼﺮف شود.
• در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف آﺳﭙﻴﺮﻳﻦ: ﺗﻮﺻﻴﻪ میﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪاز ﻏﺬا ﻣﺼﺮف شود.
• در ﺻﻮرت ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻛﻠﻮﭘﻴﺪﮔﺮل: دارو ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺼـﺮف ﻏـﺬا اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد. و از ﻛﺎرﻫﺎیی ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺿﺮﺑﻪ و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰى در آﻧﻬﺎ وﺟﻮد دارد، ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺷﻮد.
• از ﻣﺼﺮف و ﻗﻄﻊ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ دارو ﺧﻮددارى ﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ و داروﻫﺎ را مطابق دﺳﺘﻮرﭘﺰﺷﻚ ﻣﺼﺮف ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ.

مراقبتهای پس از جراحی:

• ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم اﻧﺪارﺗﺮﻛﺘﻮمی ﻛﺎروﺗﻴﺪ، ﺑﻪ ﻋﻼﺋﻢ آﺳﻴﺐ عصبی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻠﺞ ﻳﺎ ﺿﻌﻒ، اﻓﺘﺎدگی ﺻﻮرت، اﺷﻜﺎل در ﺑﻠﻊ، گرفتگی ﺻﺪا، ﺗﻐﻴﻴﺮ درﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن و ﺳﻄﺢ ﻫﻮﺷﻴﺎرى ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد.
• ﺑﻪ ﻋﻼﺋﻢ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺤﻞ ﺟﺮاحی ﻣﺜﻞ ﺗﺐ، درد، ﻗﺮﻣﺰى، ﺗﻮرم، ﮔﺮمی و ﺗﺮﺷﺢ از ﻣﺤﻞ ﺑﺮش ﺟﺮاحی ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ و ﻓﻮرا ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻚ اطلاع دهید.
• ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وﺳﻌﺖ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاحی ١ ﺗﺎ ٥ روز ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ میﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ راه ﺑﺮوﻳﺪ و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﺼﺎ ﻳﺎ ﭼﻮب زﻳﺮ ﺑﻐﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ.
• ﭘﺲ از ﺟﺮاحی ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻋﺮوق، ﺗﻮﺻﻴﻪ میﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﺑـﻪ ﺳﻤﺖ ﮔﺮاﻓﺖ ﻳﺎ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻧﺨﻮاﺑﺪ.
• از ﺑﻠﻨﺪﻛﺮدن و ﺣﻤﻞ اﺟﺴﺎم ﺳﻨﮕﻴﻦ اﺟﺘﻨﺎب ﺷﻮد.
• ﺑﺮاى ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى از اﻧﺴﺪاد ﮔﺮاﻓﺖ، از ﻧﺸﺴﺘﻦ ﻳﺎ اﻳﺴﺘـﺎدن ﺑﻪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻنی ، روى ﻫﻢ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﭘﺎﻫﺎ و ﭘﻮﺷﻴﺪن ﻟـﺒـﺎس ﺗﻨﮓ، ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ و ﻛﺶ ﺟﻮراب ﺗﻨﮓ ﺧﻮددارى ﺷﻮد.
• در ﺻﻮرت ﻓﻘﺪان ﻧﺒﺾ و ﻳﺎ اﻳﺠﺎد ﻟﻨﮕﻴﺪن ﻣﺘﻨﺎوب ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻚ اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
• در ﺻﻮرت ﺻﻼﺣﺪﻳﺪ ﭘﺰﺷﻚ ﺗﺪرﻳﺠﺎ ورزﺷﻬﺎى ﻏﻴﺮﻓﻌﺎل و ﺳﭙﺲ ﻓﻌﺎل اﻧﺪام ﻫﺎ ﺷﺮوع ﺷﻮد. ﻣـﺜـﻼ در ورزﺷـﻬـﺎى ﻏﻴﺮﻓﻌﺎل ﺑﻪ ﺗﻨﺎوب ﭘﺎ ﺧﻢ و راﺳﺖ ﺷﻮد، اﻧﮕﺸﺘﺎن ﭘﺎ ﺗـﻜـﺎن داده ﺷﻮد و ﭘﺎﻫﺎ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪه ﺷﻮد.اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت و ﺑﺎﻻﺗـﺮ ﻗﺮار دادن ﭘﺎﻫﺎ از ﺳﻄﺢ ﻗﻠﺐ، ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ادم ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاحیﻛﻤﻚ می ﻛﻨﺪ.

ﺗﻮﺟﻪ: در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻼئمی ﭼﻮن درد ﺷﺪﻳﺪ و ﻧﺎﮔـﻬـﺎنی اﻧﺪام، رﻧﮓ ﭘﺮﻳﺪگی، ﻓﻘﺪان ﻧﺒﺾ در اﻧﺪاﻣﻬﺎ ﻳـﺎ ﮔـﺮدن، ﻣﺸﻜﻼت تنفسی و ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎیی درﺣﺮﻛﺖ اﻧﺪام ﻓـﻮرا ﺑـﻪ ﭘﺰﺷﻚ اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.